Làn sóng thép xây dựng từ Trung Quốc xuất khẩu mạnh mẽ làm gia tăng sự lo lắng cho các nước, kèm theo đó là những biện pháp phòng vệ thương mại chống bán phá giá. Tình hình hiện nay ra sao?
Ảnh hưởng từ làn sóng xuất khẩu thép của Trung Quốc
Trung Quốc đã xuất khẩu gần 90 triệu tấn thép tính riêng năm 2023, gần đạt mức 110 triệu tấn của năm 2015 – thời điểm các biện pháp chống bán phá giá trên toàn thế giới tăng mạnh mẽ.
Tại các nước Đông Nam Á, các loại thép từ Trung Quốc đã ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường nội địa. Ngay cả khi áp dụng thuế chống bán phá giá, thép cuộn mạ kẽm hay các sản phẩm khác vẫn được thông qua, khó ngăn chặn dòng thép Trung Quốc xâm nhập vào các thị trường.
Có thể thấy, Đông Nam Á chính là thị trường xuất khẩu trọng điểm của thép Trung Quốc. Trong tháng 9, sản lượng xuất khẩu của nước này sang Thái tăng khoảng 60% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Malaysia, thép Trung Quốc xuất khẩu tăng khoảng 80%. Tương tự như Indonesia và Việt Nam, lượng thép tăng gấp vài lần so với năm ngoái.
Thép từ Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á
Điều này khiến các nhà máy thép nội địa phải lên tiếng. Cụ thể, Hiệp hội Công nghiệp Sắt thép Indonesia kêu gọi chính phủ có biện pháp bảo hộ ngành thép, Việt Nam đã bắt đầu xem xét phòng vệ thương mại. Điều này cũng được thực hiện tại các nước Nam Mỹ và Trung Đông, nơi xuất khẩu ồ ạt của thép Trung Quốc.
Tuy nhiên cho đến nay, sản lượng thép của Trung Quốc đang có dấu hiệu chậm lại. Theo thống kê, Trung Quốc đã sản xuất 79,1 triệu tấn thép thô trong tháng 10, giảm 1,8% so với một năm trước đó. Lũy kế 10 tháng đạt 874,7 triệu tấn, cao hơn so với cùng kỳ. Các nha may thep Trung Quốc giảm sản lượng sản xuất do nhu cầu thép nội địa sụt giảm, nguyên nhân đến từ bất động sản hạ nhiệt.
Điều này đã khiến giá thép tấm cán nóng ở Trung Quốc đã giảm xuống gần 500 USD/tấn vào mùa thu năm nay từ mức khoảng 900 USD. Do đó, lượng thép tồn kho được đẩy mạnh sang thị trường quốc tế, kết hợp thêm lợi thế đồng nhân dân tệ yếu.
Tại Việt Nam, giá thép đã có sự điều chỉnh, tăng 4 lần liên tiếp trong một tháng qua với mức tăng lũy kế hơn 300.000-500.000 đồng/tấn. Thép bắt đầu tăng nhẹ từ cuối tháng 11 khi các công ty thép tăng thêm 150.000 đồng mỗi tấn. Đây đánh dấu cho sự tăng lên lần đầu tiên của giá thép sau gần ba tháng đứng yên. Thế nhưng nhìn chung mặt bằng giá thép vẫn còn ở mức thấp trong 3 năm trở lại đây.